EU start formeel antitrust-onderzoek tegen Google om misbruik van content voor AI
De Europese Commissie is op 9 december 2025 een formeel antitrust-onderzoek gestart naar Google. De vraag is of Google met zijn AI-diensten, zoals AI Overviews (en het gebruik van content van websites en videocontent van YouTube), mogelijk de concurrentiewetgeving schendt. Google riskeert een potentieel boetebedrag tot 10% van de wereldwijde omzet.
Wat onderzoekt de EU precies?
De Commissie wil nagaan of Google inhoud van webuitgevers en YouTube-video’s gebruikt om AI-modellen te trainen zonder contentmakers voldoende te vergoeden of hen de kans te geven om dat gebruik te weigeren.
Concreet gaat het om de manier waarop Google die inhoud inzet voor AI-gedreven diensten, met name AI Overviews die automatische samenvattingen geven boven de klassieke zoekresultaten.
Ook de vraag of deze praktijken Google een oneerlijk concurrentievoordeel geven ten opzichte van rivaliserende AI-ontwikkelaars wordt onder de loep genomen.
Waarom is dit belangrijk voor uitgevers én voor concurrentie?
Volgens de indienters van de klacht, een groep onafhankelijke uitgevers en belangenorganisaties, ondermijnen AI Overviews de inkomsten van contentmakers. Mensen lezen de samenvatting en klikken vaak níét door naar de originele content, wat verlies aan verkeer en advertentie-inkomsten veroorzaakt.
Verder zou Google door AI-samenvattingen bovenaan de zoekresultaten te plaatsen de zichtbaarheid van traditionele mediakanalen kunnen onderdrukken. Daardoor dreigt de online mediabranche verzwakt te worden, met mogelijke gevolgen voor diversiteit en onafhankelijke journalistiek.
De Commissie, ondersteund door mededingingsdeskundige Teresa Ribera, waarschuwde dat het “misbruiken van een dominante positie” niet zal worden getolereerd. Volgens haar is het essentieel dat uitgevers genoeg middelen behouden om kwaliteitscontent te produceren.
Reacties van Google en belangengroepen
Google zelf verwerpt de klacht: volgens het bedrijf dreigt het verbod op zulke AI-praktijken innovatie te blokkeren, op een moment dat de markt voor AI-toepassingen juist competitiever wordt dan ooit. Google stelt dat Europeanen recht hebben op “de nieuwste technologieën” terwijl ze overstappen naar het AI-tijdperk.
Aan de andere kant noemen organisaties zoals Independent Publishers Alliance, Movement for an Open Web en Foxglove de situatie onaanvaardbaar. Volgens hen heeft Google het “internet-contract” verbroken: eerder bood de zoekmachine enkel indexering en retrieval, nu bevoordeelt Google zichzelf met AI, zonder dat contentmakers daar zeggenschap over hebben.
Mogelijke gevolgen en bredere context
Als Google schuldig wordt bevonden, loopt het bedrijf het risico op een boete tot 10 % van zijn wereldwijde omzet, potentieel tientallen miljarden euro’s.
De zaak past in een bredere golf van Europese regulering tegen Big Tech: recent werd bijvoorbeeld ook Meta Platforms onderzocht om AI-gerelateerde concurrentiepraktijken.
In bredere zin onderstreept dit hoe AI-innovatie steeds vaker botst met belangen van klassieke internetuitgevers en hoe regulering een cruciale rol zal spelen in het vormgeven van de digitale economie van de toekomst.
Conclusie
De stap van de Europese Commissie markeert een belangrijk moment in de strijd rond AI, content-eigendom en mediapluriformiteit. Wat aanvankelijk leek op een technisch nuanceprobleem, het gebruik van webcontent voor AI-modellen, dreigt nu een fundamentele worsteling te worden over wie profiteert van online informatie-ecosystemen. Voor Google is dit wellicht het begin van een zware juridische en publieke toets; voor uitgevers en regulerende instanties is het een kans om het speelveld opnieuw uit te tekenen.